Khi quan sát viên ngọc trai, có 3 khả năng xảy ra: đó là ngọc tự nhiên, nuôi hoặc là ngọc giả.
1. Cách xác định ngọc trai tự nhiên hay ngọc trai nuôi
Ngọc trai nuôi và tự nhiên có vẻ ngoài rất giống nhau nên rất khó phân biệt, tuy nhiên phía bên trong, chúng có cấu trúc và thành phần khác nhau. Thông thường để phân biệt, thường dựa vào nhân và lớp ngọc. Ngọc trai tự nhiên có nhân rất nhỏ, nhiều khi không thể quan sát được nhân, còn các lớp ngọc thì rất dày và có cấu trúc đồng tâm. Ngược lại, ngọc nuôi có nhân rất lớn và lớp ngọc thường mỏng, ranh giới giữa nhân và lớp ngọc rất rõ ràng. Như vậy phải quan sát sâu vào bên trong viên ngọc mới xác định được ngọc là tự nhiên hay nuôi.
- Cưa đôi viên ngọc: Để khẳng định ngọc trai là nuôi hay tự nhiên, ta phải phá mẫu (cưa đôi viên ngọc) để quan sát cấu trúc bên trong, tuy nhiên việc phá mẫu là điều bất đắc dĩ và phải được phép của chủ hàng.
- Hình phim tia X: Lấy ý tưởng từ chụp phim X quang khảo sát xương bị gãy, phần xương cản tia X nhiều hơn nên sáng ra trên phim, giúp nhìn thấy rõ xương.
Hình phim tia X giúp xác định các viên ngọc trai. Bên trái là ngọc tự nhiên, thấy cấu trúc các lớp ngọc đồng tâm, không thấy có nhân. Ở giữa là ngọc nuôi vừa có nhân hạt tròn to và nhân mô mềm. Bên phải là ngọc có nhân mô mềm. Bên phải và trái thấy hình chữ nhật màu xám là lỗ khoan để xỏ dây.
Nhân hình hạt trong ngọc nuôi thì đặc sít hơn và ít trong suốt hơn các lớp ngọc vây quanh. Do đó ranh giới của nhân tròn cạnh hiện ra khá rõ trên phim tia X (hình 1, ở giữa).
Trong khi đó, trên phim tia X, ngọc trai tự nhiên luôn cho thấy các vòng đồng tâm của những lớp ngọc (giống như các vòng tăng trưởng của cây), không có hoặc có một nhân rất nhỏ (hình 1 bên trái).
Trường hợp nhân ở ngọc trai nuôi không phải là hạt mà là mô mềm được cấy vào thì việc phân biệt giữa ngọc nuôi và tự nhiên sẽ khó hơn, vì cả hai đều không thấy có nhân dạng hạt tròn cạnh.
Mẫu mô lớp choàng được cấy vào loài nhuyễn thể để kích thích tạo ngọc, đã để lại một hốc nhỏ bên trong viên ngọc. Khoảng trống này cho phép tia X đi qua tối đa, cho nên trên phim tia X, khoảng trống hiện lên bằng một hình nhỏ, dạng không đều, màu tối hoặc đen và thường ở giữa viên ngọc. Người có kinh nghiệm có thể phát hiện hốc trống này. Nếu thấy không rõ hốc tối thì nên chụp viên ngọc ở một số phương khác nhau. Nếu nhìn thấy rõ hốc tối, có thể kết luận là ngọc trai nuôi bằng mô mềm (hình 1 bên phải) vì ngọc tự nhiên chỉ có các lớp ngọc.
Ngoài phương pháp hình phim tia X, để xác định là ngọc trai nuôi hay tự nhiên thì có thể sử dụng thêm các phương pháp ngọc học cơ bản:
- Tìm nhân bằng lớp conchiolin sát nhân hạt bên dưới lỗ khoan với kính phóng đại 10 lần và ánh sáng mạnh.
Bên trái là sơ đồ viên ngọc trai tự nhiên, phần trắng là các lớp ngọc rất dày bao xung quanh một vật thể lạ nhỏ màu nâu, phần màu vàng bên ngoài là lớp choàng tiết ra vật liệu để tạo vỏ bao và ngọc. Bên phải là sơ đồ các lớp ngọc (lớp xà cừ), gồm những lớp chứa tinh thể aragonit (cacbonat canxi) và conchiolin (chất sừng hữu cơ) .
Chú ý phát hiện nhân hạt tròn bằng cách tìm lớp conchiolin hữu cơ màu nâu (hình 2) luôn nằm giữa nhân hạt và các lớp ngọc trong ngọc trai nuôi. Nếu không thấy được nhân hạt, chưa thể kết luận là ngọc tự nhiên vì:
+ Có thể đó là viên ngọc nuôi cấy mô nên không có nhân hạt.
+ Lớp ngọc khá dày làm cho bạn nhìn xuống dưới không thấy được nhân hạt.
+ Lớp conchiolin giữa nhân hạt và các lớp ngọc quá mỏng nên khó thấy.
+ Có khả năng lớp conchiolin này là một trong các vòng tăng trưởng tự nhiên nên chưa tìm thấy được lớp conchiolin sát nhân hạt.
- Kiểm tra sự lấp lánh. Xoay viên ngọc dưới nguồn sáng mạnh. Bạn nhìn xuyên qua lớp ngọc của viên ngọc nuôi nhân hạt, có thể thấy các vùng bóng trên mặt nhân hạt bằng vỏ xà cừ lóe sáng hay lấp lánh. Điều này chỉ có thể thấy được khi lớp ngọc nuôi khá mỏng và bề mặt nhân hạt phải bóng, ánh sánh mới có thể xuyên qua lớp ngọc và phản chiếu được trở lại khi tiếp xúc bề mặt hạt nhân. Trên thị trường gọi các vùng lấp lánh này là “điểm nóng”, vì chúng có vẻ sáng hơn bề mặt của lớp ngọc.
- Tìm cấu trúc nhân song song và uốn dợn. Dùng nguồn sáng nóng và hội tụ chiếu thẳng vào viên ngọc. Có thể nhìn thấy được cấu trúc dãy uốn dợn song song của nhân hạt bằng vỏ sò, dĩ nhiên là chỉ có thể nhìn thấy được khi lớp ngọc nuôi mỏng.
2. Cách xác định ngọc trai giả
Người ta chế tạo ngọc trai giả để thay thế cả hai loại ngọc trai nước ngọt và nước mặn. Chúng thường được làm bằng thủy tinh, chất dẻo, sáp hay vỏ sò và được phủ bên ngoài bằng những chất liệu khác nhau (hình 1) nhằm làm cho giống vẻ ngoài của ngọc nuôi và tự nhiên. Khảo sát và kiểm tra bằng những phương pháp ngọc học cơ bản là có thể phân biệt được ngọc giả với 2 loại kia.
- Đo chiết suất: Ngọc trai tự nhiên và ngọc nuôi đều được cấu tạo từ cácbonat, do đó chúng thể hiện tính lưỡng chiết đối với chiết suất kế. Còn thủy tinh, chất dẽo và sáp là vật liệu không cấu trúc (vô định hình) nên không có tính lưỡng chiết.
- Quan sát qua lỗ khoan dưới phóng đại 10 lần. Với ngọc giả bằng nhân thủy tinh, có thể không thấy sự khác biệt giữa nhân và lớp phủ ngoài. Ngay rìa lỗ khoan, lớp phủ của ngọc giả có thể bị tưa cạnh, còn ở ngọc trai nuôi và tự nhiên thì rìa lỗ khoan rất sắc nét.
- Quan sát bề mặt phóng đại 50 lần. Thấy trên bề mặt của ngọc nuôi và tự nhiên có các rãnh dạng bậc thang và các rãnh này chồng chất lên nhau, nhìn giống như các sợi chỉ giải phẩu. Khi đó bề mặt ngọc giả thì đều và mướt.
- Thử bằng cà răng. Bề mặt của ngọc nuôi và tự nhiên thì không đều, cho nên ta có cảm giác lợn cợn hay thô nhám khi dùng các răng cửa cắn và cà nhẹ vào ngọc trai. Với ngọc giả thì có cảm giác trơn trượt do mướt khi thử. Phải hết sức cẩn thận khi thử bằng phương pháp này và kết quả chưa phải là kết luận cuối cùng.
Một ghi nhớ nữa, với ngọc trai giả có tên thương hiệu nổi tiếng là Majorica, sẽ không phân biệt được chúng bằng hình phim tia X, vì ngọc này chắn sáng với tia X và do đó không có ranh giới giữa nhân hạt và lớp phủ.
Việc phân biệt giữa các loại ngọc trai có thể nói là điều không thể thực hiện được đối với người tiêu dùng. Do đó người bán ngọc trai phải biết mình bán loại ngọc nào: giả, nuôi hay tự nhiên. Trường hợp không biết, người bán nên nhờ các cơ quan giám định xác định là loại gì trước khi bán để giúp cho người mua an tâm khi mua ngọc trai, nhờ vậy người bán sẽ được tăng thêm uy tín.
Ngọc trai Hạ Long hân hạnh chào đón sự có mặt của quý khách hàng. Đến với Công ty CP Ngọc trai Hạ Long, quý khách hàng sẽ được tư vấn, lựa chọn những sản phẩm trang sức ngọc trai, làm đẹp từ ngọc trai chất lượng nhất, đẹp nhất, sang trọng và đẳng cấp nhất.
CÔNG TY CP NGỌC TRAI HẠ LONG (HALONG PEARL JCS)
Địa chỉ: Số 7 khu Đồn Điền, phường Hạ Khẩu, Thành Phố Hạ Long, Tỉnh Quảng Ninh
Hotline: 0913.26.40.81
Email: halongpearlco@gmail.com
Website: www.ngoctraihalong.vn
